Το Μέλλον του Ελληνισμού είναι η Αποκέντρωση
Αγαπητοί φίλοι ,
η Ελλάδα κλείνει με τον πιο δραματικό τρόπο ένα μεγάλο κύκλο, τον κύκλο της μεταπολίτευσης.
Ουσιαστικά αυτός ο κύκλος ήταν ένα μεγάλο εξελικτικό βήμα προς την κατοχύρωση του κοινοβουλευτισμού όμως θεσμικά το βήμα αυτό έμεινε ανολοκλήρωτο αφού δεν προχώρησε στο επόμενο βήμα που ήταν η αποκέντρωση.
Έτσι νομοτελειακά ο κύκλος αυτός θα οδηγούσε σε αδιέξοδο και σε κρίση σε κοινωνικό οικονομικό και πολιτικό επίπεδο.
Όπως όλοι φαντάζομαι συμφωνούμε, η μεγαλύτερη θεσμική υστέρηση του σύγχρονου ελληνικού κράτους είναι η ανισσόροπη κατανομή σε βάρος της Τ.Α. της κατανομής πόρων και δυνατοτήτων.
Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή δυστυχώς, αυτές οι έννοιες δεν υπάρχουν καν στην πολιτική agenda.
Συζητούν θεσμοί , τρόικα , κυβερνήσεις για μεταρρυθμίσεις , όμως για την Νο 1 μεταρρύθμιση δηλαδή την ουσιαστική αποκέντρωση και το σπάσιμο του συγκεντρωτισμού , δεν γίνεται κουβέντα.
Και αν είναι δεδομένη αυτή η αποκέντρωση σ΄όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, με την Ελληνική εξαίρεση βεβαίως.
Συζητούν για παράδειγμα, αν θα μένουν ανοικτά τα καταστήματα, όταν αυτό θα έπρεπε να ήταν απόφαση των τοπικών κοινωνιών, με βάση τα δικά τους δεδομένα.
Δυστυχώς, η αποτυχία του να μπει στην agenda, το θέμα της αυτοδιοικητικής αποκέντρωσης, βαραίνει και τους ώμους τους δικούς μας, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που δεν έχουμε καταφέρει να δυναμώσουμε την φωνή μας, που δεν έχουμε καταφέρει να δείξουμε έμπρακτα τι σημαίνει αποκέντρωση, που δεν έχουμε αναδείξει τις δυνατότητες και τις προοπτικές από μια τέτοια αλλαγή, που έχουμε αφήσει να τρωθεί το όνομα μας, από περιπτώσεις διαφθοράς και κακοδιοίκησης.
Αυτή τη στιγμή, η νέα κυβέρνηση έχει δηλώσει την πρόθεση της για αναθεώρηση του Καλλικράτη.
Και αυτή τη στιγμή, γίνονται διαπραγματεύσεις για τους θεσμούς και για θέματα ανταγωνιστικότητας.
Πιστεύω, ότι τώρα είναι η ευκαιρία να εμφανισθεί στο προσκήνιο και ένας “νέος” θεσμός, αυτός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Ιδιαίτερα δε, όταν αυτή η ανισορροπία όπως θα εξηγήσω παρακάτω είναι η αιτία για το ουσιαστικό έλλειμμα ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.
Τα πιο πετυχημένα οικονομικά μοντέλα στο κόσμο(και αναφέρομαι στην ΗΠΑ και στη μεταπολιτευτική Γερμανία),στήριξαν την οικονομία τους σε μια οικονομική πολυπολικότητα, απόρροια της διοικητικής πολυπολικότητας.
Τα πολλά οικονομικά κέντρα σε μια χώρα είναι αυτά που μοχλεύουν τις δυνατότητες για ανάπτυξη και όχι η ύπαρξη ενός και μόνο οικονομικού κέντρου που αποτελεί -από ένα σημείο και πέρα-εμπόδιο για ανάπτυξη όχι μόνο στο οικονομικό αλλά και στο κοινωνικό, πολιτικό τομέα.
Ιδιαίτερα, για την Ελλάδα και την ιστορική της διαδρομή, αυτός ο απίστευτος συγκεντρωτισμός που δομήθηκε από την απελευθέρωση και μετά αποτελεί μέγα παράδοξο.
Ο Ελληνισμός, ως έννοια και ως ουσία, αναπτύχθηκε στις πολλές ανεξάρτητες πόλεις και στις κοινότητες αργότερα.
Και παρήκμασε οπότε μπήκε σε συγκεντρωτικά καλούπια.
Αλλά και στη σημερινή οικονομική συγκυρία, αν κάνουμε μια προβολή θα δούμε ότι η ελληνική οικονομία δεν μπορεί να ανταγωνισθεί τους γίγαντες του διεθνούς ανταγωνισμού στο μέγεθος.
Εμείς, πρέπει να δούμε τις δικές μας εξειδικεύσεις , οι οποίες κυρίως θα αφορούν ποιότητα και όχι ποσότητα και εκεί να δημιουργήσουμε το πλεονέκτημα μας.
Σ΄αυτό τον αγώνα ξεκινάμε μ΄ ένα αναξιοποίητο πλεονέκτημα.
Μια μεγάλη έκταση εξειδικεύσεων που μας δίνει η πολυποικιλότητα του Ελληνικού φυσικού και αθρωπογενούς περιβάλλοντος.
Η Ελλάδα διαθέτει σειρά τοπικών προϊόντων κα υπηρεσιών όπου θα μπορούσαν να έχουν πλεονέκτημα αφού είναι μοναδικά.
Και ίσως αυτή η πραγματικότητα αποτυπώνεται πιο καθαρά στον τουρισμό μας.
Αλλά για να προχωρήσουμε σ΄αυτό το νέο μοντέλο στο σύνολο της οικονομίας είναι απαραίτητο οι δήμοι να αναλάβουν πρωταγωνιστικό ρόλο.
Και αν θέλετε αυτό είναι ένα πεδίο για να αποδείξει η Τοπική Αυτοδιοίκηση, το τι μπορεί να προσφέρει στην υπόθεση ελληνική ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα.
Γνωρίζουμε όλοι ότι έχουμε απέναντί μας ένα συγκεντρωτικό μοντέλο, το οποίο δεν αφήνει μεγάλα περιθώρια για την ανάπτυξη τοπικών σχεδίων και πρωτοβουλιών .
Δυστυχώς, στην Ελλάδα οι δήμοι της χώρας δεν έχουν εργαλεία μόχλευσης για την τοπική ανάπτυξη, που διαθέτουν πολλοί δήμοι στον κόσμο.
Δεν μπορούμε να κάνουμε φορολογική μόχλευση, δεν μπορούμε να αναβαθμίσουμε τις υπηρεσίες μας (αφού ούτε καν προσλήψεις δεν μπορούμε να κάνουμε) δεν έχουμε πόρους για ανάπτυξη υποδομών ή ακόμα και συνεργείων με ιδιώτες. Ακόμη και βασικούς πόρους για προβολή δε διαθέτουμε.
Αγαπητοί συνάδελφοι,
πιστεύω ότι είναι μέγα λάθος, να διαπραγματευτούμε ως Τ.Α. τα ελάσσονα και όχι τα μείζονα.
Πρέπει να πάμε με τη πρόταση για μια συνολική Δημόσια Αρχιτεκτονική με συγκεκριμένες θέσεις και απόψεις.
Η πρόταση μας πρέπει να είναι κατά το δυνατόν απλή, με λίγες βασικές αρχές και το ελάχιστο δυνατό εφαρμοστικό δίκαιο.
Όσο πιο πολύ χανόμαστε στο κυκεώνα των προτάσεων, των διατάξεων, των νομοσχεδίων, των διαταγμάτων, τόσο πιο βαρύ κάνουμε το πλαίσιο και τόσο πιο πολύ αυτουπονομευόμαστε .
Εγώ θα έλεγα , ότι δεν χρειάζονται παρά μόνο δύο πράγματα για την νέα Δημόσια Αρχιτεκτονική , σ΄ότι αφορά την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Πρώτον αυτορρύθμιση
Δεύτερον Δημοκρατικός έλεγχος και νομιμοποίηση του θεσμού από τις τοπικές κοινωνίες.
1.-Χρειαζόμαστε λοιπόν, πλήρη αυτορρύθμιση της Τ.Α. σ΄ότι αφορά έσοδα, φόρους, έξοδα , προσλήψεις, δανεισμούς και ένα σαφή χάρτη αρμοδιοτήτων και καλύτερα θα έλεγα, ένα σαφές πεδίο δράσης.
Προϋπόθεση γι΄αυτό είναι μια εσωτερική φορολογική αναδιάρθρωση αφού πρέπει να μας δοθεί η δυνατότητα να διαχειριζόμαστε εμείς ένα σημαντικό τμήμα των φόρων, σε ένα πλαίσιο της ευελιξίας.
Το τι φόρο θα βάλουμε, τι δανεισμό θα έχουμε, τι επίπεδο εξόδων, τι προσωπικό, ποιες υπηρεσίες, ποιούς γραφειοκρατικούς κανόνες, αυτό θα πρέπει να είναι μια αυστηρή δική μας υπόθεση.
Έτσι, μόνο, θα μπορέσουμε να έχουμε εργαλεία μόχλευσης για την Τοπική μας Ανάπτυξη αλλά την ευρύτερη ανάπτυξη σ΄όλους τους τομείς.
Αυτό που ακριβώς ζητάει η ελληνική κυβέρνηση από τους δανειστές, τη δυνατότητα αυτορρύθμισης, αυτό το ίδιο θα έπρεπε να ζητάμε και εμείς από τη δική μας κυβέρνηση.
Και ταυτόχρονα, θα έπρεπε να υπάρχει ένας σαφές δικαιοδοτικό δικαίωμα, ένα δικαίωμα διαμόρφωσης κανονιστικών διατάξεων για μια σειρά θέματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες μας.
Από εκεί και ύστερα, ο ρόλος της πολιτείας θα έπρεπε να ήταν συμβουλευτικός, υποστηρικτικός σε ευρύτερες συνεργασίες για δίκτυα, υπερτοπικά έργα, θέματα δημόσιας ασφάλειας. Θα μπορούσε δε, να έβαζε και κάποια ρήτρα ελλείμματος, στα πλαίσια μιας δημοσιονομικής σταθερότητας.
Και πρώτα απ΄όλα να προτάξουμε το θέμα του δημοκρατικού ελέγχου.
Αν θέλουμε περισσότερες εξουσίες, πρέπει να εγκαταστήσουμε ένα σύστημα δημοκρατικού ελέγχου από την τοπική μας κοινωνία και όχι βέβαια από ένα συγκεντρωτικό θεσμό.
Πως λοιπόν, θα πετύχουμε περισσότερο δημοκρατικό έλεγχο?
Υπάρχουν πολλά εργαλεία γι΄αυτό:
· Τα όρια στην θητεία Δημάρχων.
· Τις ενδιάμεσες θητείες των οργάνων.
· Την ενίσχυση του Τοπικού Βαθμού Δικαιοσύνης.
· Την περισσότερη συμμετοχή των δημοτών μας π.χ. μέσω δημοψηφισμάτων.
· Την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και την εκλαΐκευση τους.
Αν πείσουμε ότι εμείς θα έχουμε αυτοέλεγχο τότε δικαιούμαστε να διεκδικήσουμε την αυτοδυναμία μας.
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Το επόμενο διάστημα θα είναι κρίσιμο.
Εκτιμώ ότι ο κόσμος της Τ.Α. έχει μια ευκαιρία να βάλει στην agenda μια νέα Δημόσια Αρχιτεκτονική. Έχει μαζί της το ευρωπαϊκό κεκτημένο, την ιστορική διαδρομή του Ελληνισμού, τα παραγωγικά δεδομένα της χώρας.
Και όλα τα θέματα που αναφέρθηκε ο Πρόεδρος μας , το θέμα του προγράμματος για το επισιτιστικό το θέμα του προγράμματος της Τ.Α .το μεταναστευτικό όλα ξεκινούν από ένα στρεβλό μοντέλο που πρέπει να αφήσουμε πίσω μας, δυστυχώς αναγκαζόμαστε να δίνουμε συνέχεια μάχες οπισθοφυλακών μια μάχη επιβίωσης ενώ θα μπορούσαμε να δώσουμε στην Ελλάδα, στον Ελληνισμό ένα συνολικό όραμα, μια συνολική πρόταση για την δημόσια σφαίρα, ένα νέο μοντέλο για το ελληνικό κράτος.
Αποκέντρωση σημαίνει ευελιξία, δημοκρατικός έλεγχος, διαφάνεια , επαφή με τον πολίτη, αυτορρύθμιση.
Ήρθε η ώρα να κάνουμε την μεγάλη συζήτηση.
Τι κράτος θέλουμε?
Και εμείς πως τοποθετούμαστε σ’ αυτό?
Θέλουμε λοιπόν κράτος που δεν θα παρασιτεί σε βάρος των πολιτών.
Αλλά κράτος πολλαπλασιαστή στις προσπάθειες των πολιτών.
Αυτό το κράτος μόνο η αποκέντρωση μπορεί να το δώσει στους πολίτες
Και αυτό το κράτος είναι το μόνο που ταιριάζει στον Ελληνισμό.
Ο Ελληνισμός δεν έχει μέλλον στο συγκεντρωτικό ασφυκτικό πλαίσιο. Αυτό το πλαίσιο θα είναι μια αυτοτροφοδοτούμενη κρίση.
