Σήμερα, Μεγάλη Δευτέρα ξεκινά η εβδομάδα των Παθών του Ιησού Χριστού. Την επόμενη μέρα της Κυριακής των Βαΐων, η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά την μνήμη του «Παγκάλου» Ιωσήφ, γιου του Ιακώβ, η ιστορία του οποίου αναφέρεται στην παλαιά Διαθήκη, αλλά και στην άκαρπη συκιά, την οποία ο Ιησούς καταράστηκε και εκείνη ξεράθηκε μόνο με έναν του λόγο.
Ο Ιωσήφ ήταν ο μικρότερος υιός του Ιακώβ ο οποίος όμως διώχθηκε από τα αδέλφια του λόγω της ενάρετης ζωής του .
Αρχικά τον έριξαν σ’ ένα λάκκο και προσπάθησαν να εξαπατήσουν το πατέρα τους χρησιμοποιώντας ένα ματωμένο ρούχο ότι δήθεν τον κατασπάραξε κάποιο θηρίο. Αφού δεν μπόρεσαν να εξαπατήσουν τον πατέρα τους, τον πούλησαν σε εμπόρους, οι οποίοι με την σειρά τους τον πούλησαν στον αρχιμάγειρα του βασιλιά της Αιγύπτου, τον Φαραώ Πετεφρή. Εκεί ο Ιωσήφ αφού δεν ενέδωσε στις ερωτικές επιθυμίες της συζύγου του Πετεφρή, συκοφαντήθηκε από την ίδια και ο Φαραώ τον φυλάκισε.
Κάποτε όμως ο Φαραώ είδε ένα παράξενο όνειρο και ζήτησε έναν ερμηνευτή. Ο Ιωσήφ ερμήνευσε ότι θα έλθουν στη χώρα επτά χρόνια ευφορίας και επτά ακαρπίας και λιμού. Ο Φαραώ ευχαριστημένος και ενθουσιασμένος από τη σοφία του, έδωσε στον Ιωσήφ αξιώματα. Ο Ιωσήφ διαχειρίσθηκε άριστα την εξουσία και φρόντισε στα δύσκολα χρόνια του λιμού τον λαό. Στα πρόθυρα του λιμού τα αδέρφια του που τον είχαν φθονήσει φανερώθηκαν μπροστά του ζητώντας βοήθεια. Εκείνος όχι μόνο δεν τους κρατούσε κακία, αλλά αντιθέτως τα συγχώρεσε και τα προσκάλεσε μόνιμα στην Αίγυπτο μαζί με τους γονείς του.
Η καταραμένη συκιά και η ακολουθία του Νυμφίου
Ο Χριστός περπατώντας στην Ιερουσαλήμ, την επόμενη μέρα από την είσοδό του στην πόλη, παρατήρησε μια καταπράσινη συκιά και την πλησίασε με σκοπό να κόψει ένα σύκο. Όμως διαπίστωσε πως η συκιά δεν είχε καθόλου καρπούς. Ο Ιησούς τότε είπε: «Μηκέτι εκ σου καρπός γένηται εις τον αιώνα και εξηράνθη παραχρήμα η συκή» και η συκιά την ίδια στιγμή ξεράθηκε και γι’ αυτό λέγεται καταραμένη συκιά ή ξηρανθείσα συκιά.
Η ιστορία της άκαρπης συκιάς συμβολίζει την Συναγωγή των Εβραίων και τον λαό του Ισραήλ της εποχής, η οποίοι ήταν μόνο φαινομενικά ενάρετοι αλλά «άκαρποι» από καλά και ουσιαστικά έργα.
Το απόγευμα της Μεγάλης Δευτέρας (όπως και την Κυριακή των Βαΐων και την Μεγάλη Τρίτη), ψάλλεται η «Ακολουθία του Νυμφίου» και ο Όρθρος της επόμενης μέρας και το Μεγάλο Απόδειπνο λίγο νωρίτερα τις πρώτες απογευματινές ώρες, ενώ τα πρωινά γίνεται η προηγιασμένη Θεία Λειτουργία. Τα τροπάρια που ψέλνονται είναι το «Ἰδοὺ ὁ Νυμφίος ἔρχεται» και το «Τὸν Νυμφῶνὰ σου βλέπω».
