«Κατάθλιψη: Ας μιλήσουμε». Αυτό είναι το μήνυμα της σημερινής Παγκόσμιας Ημέρας Υγείας, και εστιάζει στην ενημέρωση- πληροφόρηση και ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης, για την πρόληψη και έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης, καθώς και των παραγόντων κινδύνου, της κατάλληλης θεραπευτικής διαχείρισης των ασθενών και την ενδυνάμωσή τους με την συμμετοχή τους σε δραστηριότητες στην κοινότητα.
Βασική προϋπόθεση, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι να μιλήσουμε ανοιχτά, καθώς το στίγμα γύρω από την ασθένεια, παραμένει ένα εμπόδιο για ανθρώπους που αναζητούν ή χρειάζονται βοήθεια για να την αντιμετωπίσουν.
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, οι κοινές ψυχικές διαταραχές αυξάνουν σε όλο τον κόσμο. Ο συνολικός αριθμός των ατόμων με κατάθλιψη υπολογίζεται ότι ξεπερνά τα 300 εκατομμύρια, το 2015, αριθμός που ισοδυναμεί με το 4,4% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία που προκύπτουν από έρευνα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για την υγεία του πληθυσμού και αφορούν στο έτος 2014, το 4,7% του πληθυσμού πάσχει από κατάθλιψη, καταγράφοντας αύξηση 80,8% σε σχέση με το ποσοστό του 2009 (2,6%).
Κατάθλιψη φέρεται να εμφανίζουν τρεις στους δέκα άνδρες και σχεδόν επτά στις δέκα γυναίκες, γεγονός που, σύμφωνα με την Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας, μπορεί να αποδοθεί και στο γεγονός ότι οι γυναίκες μοιράζονται πιο εύκολα το πρόβλημα και αναζητούν συχνότερα εξειδικευμένη βοήθεια. Ακόμη, το 7,6% του πληθυσμού πάσχει από αγχώδεις διαταραχές, το 1,7% από άλλες ψυχικές διαταραχές. Επιπλέον, το 38,3% δήλωσε ότι βίωσε «αρνητικά» συναισθήματα, ενώ για πρώτη φορά συμπεριλήφθηκε στην έρευνα ερώτημα αναφορικά με τον αυτοκτονικό ιδεασμό και τη συχνότητα εμφάνισης του. Σύμφωνα με τις απαντήσεις «σκέψεις ότι θα ήταν καλύτερα να μη ζει ή να βλάψει τον εαυτό του» έκανε το 3,3% του πληθυσμού.
Αν και η κατάθλιψη επηρεάζει άτομα όλων των ηλικιών, σε όλα τα επίπεδα, σε όλες τις χώρες, ο κίνδυνος εμφάνισής της αυξάνεται από τη φτώχεια, την ανεργία, γεγονότα όπως ο θάνατος αγαπημένου προσώπου ή ο χωρισμός από μία σχέση, σωματικές ασθένειες και προβλήματα που προκαλούνται από το αλκοόλ και τη χρήση τοξικών ουσιών. Η κατάθλιψη είναι δυνατόν να οδηγήσει σε αυτοκτονία και είναι η δεύτερη αιτία θανάτου στα άτομα 15 – 29 ετών, που πάσχουν από αυτή.
Όπως αναφέρει η Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας, σε πολλές χώρες τα άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας λαμβάνουν μικρή ή καθόλου βοήθεια. Ακόμη και σε χώρες υψηλού εισοδήματος, περίπου το 50% των ανθρώπων με κατάθλιψη δε λαμβάνει θεραπεία. Η έλλειψη θεραπείας για κοινές ψυχικές διαταραχές έχει ένα υψηλό κόστος και σύμφωνα με τα στοιχεία νέας έρευνας που διεξήχθη από τον ΠΟΥ, η κατάθλιψη και το άγχος κοστίζουν στην παγκόσμια οικονομία πάνω από 1 τρις δολάρια το χρόνο. Κατά συνέπεια, η έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπισή τους θα είχε σημαντικά αποτελέσματα σε κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο, σημειώνει η Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας.
Η κατάθλιψη είναι δυνατόν να επηρεάσει τον καθένα – ακόμα και ένα άτομο το οποίο φαίνεται να ζει σε σχετικά ιδανικές συνθήκες ζωής και τα συμπτώματα που θα πρέπει να μας απασχολήσουν είναι:
* να νιώθει κάποιος ότι είναι ασήμαντος, αβοήθητος και χωρίς ελπίδες
* να κοιμάται περισσότερο ή λιγότερο από το φυσιολογικό
* να τρώει περισσότερο ή λιγότερο από το συνηθισμένο
* να δυσκολεύεται στη συγκέντρωση ή στη λήψη αποφάσεων
* να παρουσιάζει μειωμένο ενδιαφέρον για συμμετοχή σε δραστηριότητες
* να έχει μειωμένη σεξουαλική δραστηριότητα
* να αποφεύγει τους άλλους ανθρώπους
* να έχει συναισθήματα φορτισμένα με λύπη ή θλίψη
* να νιώθει ενοχή χωρίς να υπάρχει λόγος
* να εμφανίζει έλλειψη ενέργειας και αισθήματα κόπωσης
* να διατυπώνει σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονικής διάθεσης.
