Πετάγεται μηχανάκι από στοπ. Ακούγεται δυνατό φρενάρισμα από αυτοκίνητο, που παραλίγο να το χτυπήσει. Ο οδηγός βγάζει το χέρι έξω από το παράθυρο, ανοίγει καλά την παλάμη και φωνάζει «Πάρ’ τα να μη στα χρωστάω».
Πρόκειται για καθημερινό περιστατικό και διάλογο στους δρόμους, όπου η μούντζα (συν. φάσκελο), χαρίζεται αφειδώς και χωρίς χρωστούμενα. Μία από τις πλέον αγαπημένες χειρονομίες των Ελλήνων, που χρησιμοποιείται παντού για εκατομμύρια διαφορετικούς λόγους.
Οι ρίζες της μούντζας
Σύμφωνα με ερευνητές, η χειρονομία αυτή προέρχεται από την αρχαιότητα. Ήταν χαιρετισμός προς τον Ήλιο. Οι αρχαίοι σήκωναν τα χέρια τους με ανοιχτές τις παλάμες προς την πλευρά του ήλιου και έτσι επικαλούνταν το θεό τους.
Πολλοί υποστηρίζουν ότι μούντζωναν και στα Ελευσίνια μυστήρια. Συνόδευαν τη χειρονομία με κατάρες προς το «κακό». Ίσως, γι’ αυτό πολλοί σκύβουν, όταν τους μουντζώνουν. Προσπαθούν να ξεφύγουν από τις κατάρες και την αρνητικότητα.
Μια άλλη εκδοχή αναφέρει ότι στην αρχαιότητα, οι πολεμιστές που νικούσαν στη μάχη, άλειφαν το πρόσωπο των αιχμαλώτων τους που είχαν ηττηθεί, με περιττώματα.
Η επικρατέστερη εκδοχή είναι ότι η μούντζα, προέρχεται από το Βυζάντιο. Εφαρμοζόταν για ασήμαντα παραπτώματα, όπως οι μικροκλοπές και η μοιχεία. Έδεναν τον κατηγορούμενο σε ένα γαϊδούρι ανάποδα και το περιέφεραν στους δρόμους. Ο δικαστής έβαζε το χέρι του μέσα σε στάχτη και «μουτζούρωνε» το πρόσωπό του θύτη. Με αυτό τον τρόπο τον διαπόμπευαν και τον στιγμάτιζαν.
Η έννοια της μουντζούρας διατηρήθηκε και αργότερα. Λέγεται ότι στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, άφηναν το αποτύπωμα της παλάμης που είχε αλειφτεί με πίσσα, στην είσοδο των οίκων ανοχής, για να δείξουν ότι αυτά τα σπίτια ήταν ανήθικα.
Μούντζα η «θεραπευτική»
Το «φασκέλωμα» είναι μια αυθόρμητη χειρονομία. Πρόκειται για μια κίνηση της γλώσσας του σώματος. Είναι μια άμεση και λιγότερο ελεγχόμενη έκφραση των συναισθημάτων. Πολλές φορές συνοδεύεται και με υβριστικές εκφράσεις.
Παρόλο που όλα αυτά θεωρούνται προσβλητικά, η επιστήμη λέει πως κάνουν καλό στην υγεία. Σύμφωνα με έρευνα που έγινε στο Λονδίνο, οι βρισιές μειώνουν τον πόνο.
Ο επικεφαλής Richard Stephens έβαλε 67 φοιτητές να κρατήσουν τα χέρια τους κάτω από παγωμένο νερό. Στην πρώτη δοκιμασία, τους επέτρεψαν να βρίζουν για όσο έκαναν το πείραμα και στη δεύτερη φάση τους το απαγόρευσαν. Αυτό που παρατηρήθηκε ήταν ότι οι φοιτητές άντεξαν το παγωμένο νερό 40 δευτερόλεπτα παραπάνω όταν έβριζαν. Οι συμμετέχοντες δήλωσαν επίσης, ότι δεν ένιωθαν πόνο.
Ο Stephens διαπίστωσε ότι, το βρίσιμο βοηθάει στην αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων. Εκτονώνεται ο θυμός και το άγχος. Δημιουργεί το αίσθημα της ανακούφισης και βελτιώνει τη ψυχική κατάσταση, γιατί εξωτερικεύονται τα αρνητικά συναισθήματα.
Κάπως έτσι λειτουργεί και η μούντζα για τους Έλληνες. Σύμφωνα με ψυχολόγους, οι χειρονομίες δείχνουν αυτά που δεν μπορούν ή δεν πρέπει να ειπωθούν. Εκφράζεται άμεσα το μήνυμα της αποδοκιμασίας και του θυμού, χωρίς πολλά λόγια. Αποβάλλονται από τον οργανισμό τα νεύρα και ο αρνητισμός και μεταφέρονται σε αυτόν που δέχεται τα… χρωστούμενα. Έτσι, λένε «καλύτερα να μουντζώσεις παρά να κάνεις τίποτα χειρότερο».
Πηγή: valueforlife.gr
